ثبت طرح صنعتی در تهران؛ گامی به سوی حفاظت از ایده‌ها

نگارش توسط : تیم تحریریه ایلیا     |     چهارشنبه، 22 اسفند 1403

ثبت طرح صنعتی در تهران در بازار فروش و حفاظت از ایده‌ها اهمیت بسیاری دارد. این‌که شما ایده‌های جدیدی در زمینه تولید داشته باشید اما بخواهید بدون نگرانی از کپی برداری یا سوءاستفاده، طرح خود را به تولید انبوه برسانید، تنها با ثبت طرح امکان‌پذیر خواهد بود. از آن‌جایی که شهر تهران بازاری پُررقابت را در اختیار دارد، برای کاهش ریسک‌های احتمالی هنگام ارائه طرح یا ایده‌های خود، باید آن‌ها را به ثبت برسانید.

بنابراین اگر ایده‌های جدیدی در زمینه‌ی تولید دارید با ثبت آن دیگر لازم نیست نگران حق و حقوق قانونی خود در این زمینه باشید. ما در این مطلب به شما توضیح می‌دهیم که چطور می‌توانید طرح صنعتی و ایده‌های خود را به صورت درست و قانونی به ثبت برسانید. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه نیز می‌توانید با کارشناسان مؤسسه حقوقی ایلیاکو تماس بگیرید.

ثبت طرح صنعتی یعنی چه؟

ثبت طرح صنعتی به معنای فرآیند ثبت شکل و فرم ظاهری کالا یا بسته‌بندی آن است که خودتان آن را طراحی کرده‌اید و ایده‌‌ای نو به حساب می‌آید. ثبت طرح صنعتی، اولین قدم برای ثبت مالکیت ایده‌های جدیدی خواهد بود که می‌توانید وارد چرخه‌ی تولید و تجاری‌سازی کنید. شما بدین طریق این طرح را به نام خودتان به ثبت خواهید رساند و می‌توانید از ایده و محصول تولیدی خود بدین طریق محافظت کنید و جلوی سوءاستفاده‌ی احتمالی رقبا را بگیرید.

طرح صنعتی زمانی قابل ثبت است که:

• جدید و اصیل باشد.
• طرح یا محصولی که می‌خواهید به ثبت برسانید جنبه‌ی کاربردی داشته باشد. در صورتی‌ که طرح شما انتزاعی باشد یا کاربرد خاصی نداشته باشد، طرح صنعتی محسوب نمی‌شود.
• آنچه به ثبت می‌رسانید فرم و شکل ظاهری ایده یا محصول و نه کارکرد فنی یک سازه یا دستگاه است.

چه چیزی را می‌توانیم به عنوان طرح صنعتی به ثبت برسانیم؟

همان‌طور که گفتیم هر محصولی که ظاهر جدید و قابلیت کاربردی داشته باشد را می‌توانید به عنوان طرح صنعتی به ثبت برسانید. فرش، سرامیک، کاشی، دستگیره و بسته‌بندی محصولات رایج‌ترین محصولاتی هستند که برای ثبت طرح صنعتی به کار می‌روند. مثلاً یک تختخواب زمانی به عنوان یک طرح صنعتی خوب در نظر گرفته می‌شود که شکل ظاهری خاص آن را خودتان طراحی کرده باشید.

از دیدگاه قانون مالکیت معنوی، یک طرح صنعتی فقط به جوانب زیبائی‌شناختی و تزئینی محصول اشاره می‌کند و در این‌جا منظور تنها ظاهر تختخواب است و ویژگی‌های فنی یا عملکردی محصول مدنظر نیست و هر کسی می‌تواند از آن‌ها استفاده کند. بنابراین ویژگی‌های طرح صنعتی باید به شرح زیر باشد:

• خصوصیات سه بعدی مانند شکل یک کالا داشته باشد.
• خصوصیات دو بعدی مانند تزئینات، خطوط یا رنگ‌های به کار رفته در یک کالا در آن لحاظ شده باشد.
• یا این‌که آمیزه‌ای از هر دو حالت باشد.

طرح‌های صنعتی می‌توانند طرح‌هایی سه‌ بُعدی مانند طراحی یک لیوان یا طرح‌های دو بُعدی مانند نقاشی روی یک لیوان یا ترکیبی از هر دو باشند. به این نکته نیز دقت داشته باشید، طرح‌هایی که جدید و مبتکرانه نباشند، یا نماد یا نشان رسمی کشورها در آن‌ها طرح شده باشد یا با نظم عمومی یا اخلاق منافاتی داشته باشند، قابل ثبت نیستند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه دامنه و شرایط ثبت طرح صنعتی در تهران می‌توانید با کارشناسان مؤسسه حقوقی ایلیاکو تماس بگیرید و امکان ثبت طرح خود را بررسی کنید.

مدارک لازم برای ثبت طرح صنعتی در تهران

پس اولین شرط ثبت طرح صنعتی، این است که طرح یا ایده‌ی شما باید منحصربه‌فرد باشد. همچنین طرح شما نباید نتیجه‌ی عملکرد فنی محصول باشد. بنابراین شما به عنوان خالق طرح صنعتی، می‌توانید با تهیه مدارک زیر، طرح خود را به ثبت برسانید:

• فرم درخواست ثبت؛
• توصیف طرح و معیارهای تفاوت و آیتم‌های زیبایی‌شناسی طرح صنعتی؛
• تصاویری از زوایا و جهت‌های مختلف و نمونه طرح صنعتی؛
• توضیحات کتبی در مورد طرح؛
• مدارک هویتی متقاضی (کارت ملی + شناسنامه)؛
• رسید پرداخت هزینه‌های مربوط به ثبت طرح.

مراحل ثبت طرح صنعتی در تهران

برای محافظت از طرح صنعتی خود به صورت قانونی، باید آن‌ها را در اداره «مالکیت صنعتی» به ثبت برسانید. بنابراین شما باید تمامی مدارک فوق را در سامانه الکترونیکی اداره مالکیت معنوی ثبت کنید تا کارشناسان طرح شما را بررسی کنند. پروسه بررسی ممکن است ۱ ماه زمان ببرد. اگر مدارک‌تان مورد تأیید قرار بگیرد گواهی «ثبت طرح صنعتی» صادر می‌گردد.

گواهی‌نامه ثبت طرح صنعتی اعتبار مشخصی دارد که در ایران این مدت معمولاً ۵ سال در نظر گرفته می‌شود و می‌توانید برای دو دوره‌ی ۵ ساله این گواهی را تمدید کنید. بنابراین شما در کل حدود ۱۵ سال حفاظت قانونی برای ثبت طرح صنعتی خواهید داشت. برای تمدید اعتبار ثبت، مالک طرح باید پیش از پایان اعتبار دوره، درخواست تمدید را به دفتر «مالکیت صنعتی» ارسال نماید.

همچنین هرگونه تغییری در محصول یا نوع‌بسته‌بندی را باید به ثبت برسانید تا از سوءاستفاده احتمالی رقبا جلوگیری کنید. اگر به موقع درخواست تمدید ثبت خود را ارسال نکنید، حقوق قانونی ثبت را از دست می‌دهید و دیگر نمی‌تواند از طرح خود محافظت کنید.

هزینه ثبت طرح صنعتی در تهران

هزینه ثبت طرح صنعتی در تهران بستگی به عوامل مختلف و همچنین نوع طرح شما دارد. همچنین مهم است که بخواهید طرح خود را به صورت حقوقی یا حقیقی به ثبت برسانید و این امر در هزینه‌های طرح شما تأثیر خواهد داشت. اما پیش از ثبت طرح صنعتی خود بهتر است که هزینه‌های ثبت طرح صنعتی آگاه باشید. برای ثبت طرح صنعتی باید هزینه‌های زیر را در نظر بگیرید:

• هزینه‌های دولتی ثبت طرح؛
• هزینه‌های مربوط به تهیه مدارک و نقشه؛
• هزینه‌های مربوط به استخدام وکیل یا مشاور حقوقی؛
• هزینه‌های ثبت‌نام اولیه؛
• هزینه‌های بررسی ماهیتی؛
• هزینه‌ ثبت آگهی طرح صنعتی در روزنامه رسمی.

اگر طرح پیشنهادی شما رد شود، برای درخواست تجدید نظر باید هزینه‌های دیگری را نیز پرداخت کنید. هزینه‌های تمدید ثبت طرح صنعتی پس از پایان مدت اعتبار اولیه را نیز باید در نظر بگیرید. برای کسب اطلاع از هزینه روز ثبت طرح صنعتی در تهران می‌توانید با کارشناسان مؤسسه حقوقی ایلیاکو تماس بگیرید.

ثبت طرح صنعتی: سپر حفاظتی نوآوری‌ها

همان‌طور که با مطالعه این مطلب متوجه شدید، طرح صنعتی تنها ظاهر محصول شما را در برمی‌گیرد و کارکرد آن را نیز شامل می‌شود که باید کاربردی و مناسب باشد. شما با ثبت طرح صنعتی خود از حقوق و تعهدات خاصی از جمله حق انحصاری استفاده از طرح، حق انتقال یا فروش حقوق طرح، حق اقامه دعوی در صورت نقص حقوق استفاده و غیره بهره‌ خواهید بُرد.

این حقوق به شما اجازه می‌دهد که از طرح خود به بهترین نحوه بهره‌برداری کنید و اگر کسی از طرح یا محصول شما در بازار استفاده کند می‌توانید به‌صورت قانونی شکایت کرده و جلوی پخش محصول را بگیرید. در مقابل شما نیز به‌عنوان مالک طرح صنعتی تعهداتی خواهید داشت. باید هزینه‌های مربوط به تمدید ثبت طرح را به موقع پرداخت کنید و همچنین تغییرات در محصول یا مالکیت را به‌صورت قانونی به ثبت برسانید.

بنابراین شما با ثبت طرح صنعتی خود می‌توانید جلوی تقلب و کپی‌برداری از طرح خود را بگیرید و امکان فروش طرح صنعتی خود را پیدا خواهید کرد. همچین ثبت طرح صنعتی باعث افزایش اعتبار شرکت و فروش محصول شما خواهد شد و می‌توانید از مزایای مختلفی همچون تسهیلات بنیاد ملی نخبگان و تأسیس شرکت‌های دانش بنیان نیز استفاده کنید و ثبت طرح صنعتی باعث معروفیت محصول، افزایش قیمت آن و همچنین افزایش اعتبار برند شما خواهد شد.