ثبت اختراع

نگارش توسط : تیم تحریریه ایلیا     |     چهارشنبه، 22 اسفند 1403

ثبت اختراع یکی از بهترین راه‌ها برای زمانی است که فکر یا ایده‌ی نابی با هدف حل مشکلی در صنعت، به ذهن‌تان رسیده است یا زمانی که برای اولین‌بار فکر و ایده‌تان را به محصولی خاص تبدیل می‌کنید. درواقع با ثبت اختراع شما یک گواهی اختراع دریافت می‌کنید و بدین طریق جلوی هرگونه کپی‌برداری یا سوءاستفاده احتمالی از اختراع‌تان را می‌گیرید.

اگر اختراع خود را به موقع ثبت نکنید، ممکن است اختراع را بدزدند یا دیگران اختراع را به نام خود به ثبت برسانند. بنابراین هر چه زودتر باید نسبت به ثبت اختراع خود و اخذ گواهی‌های لازم اقدام کنید. در این مطلب ما به شما توضیح می‌دهیم که دقیقاً اختراع چیست و چه اختراعی مناسب ثبت است و برای ثبت اختراع باید چه مراحلی را طی کنید. کارشناسان مؤسسه حقوقی ایلیاکو نیز پاسخگوی سؤالات شما در این زمینه خواهند بود.

اختراع چیست؟

همان‌طور که در ابتدای مطلب نیز گفتیم، اگر ایده یا فکری در سرتان برای حل مشکلی در صنعت دارید و یا این‌که ایده منحصربه‌فردی برای توسعه کسب‌وکارتان داشته باشید، می‌توانید آن را به ثبت برسانید چون زمانی که اختراعی مشابه با کاربردهای همسو باشد، ممکن است حقوق و مزایای آن به خطر بیفتد یا مورد سوءاستفاده قرار بگیرد.

شما با ثبت اختراع خود، می‌توانید آن را توسعه دهید و همچنین به دیگران اجازه ندهید که اختراع را به نام خودشان به ثبت برسانند. شما با ثبت اختراع‌تان می‌توانید از آن بهره‌برداری کنید. همچنین می‌توانید با ثبت حق اختراع، امتیاز آن را به دیگران اعطا کنید و با اخذ گواهی ثبت، اختراع شما ارزش بیشتری پیدا خواهد کرد.

چه اختراعاتی را نمی‌توان به ثبت رساند؟

برخی از ایده‌ها و افکاری که به ذهن‌تان می‌رسند اختراع محسوب نمی‌شوند و نمی‌توانید آن‌ها را به ثبت برسانید. این موارد به شرح زیر است:

• کشفیات، نظریه‌های علمی، روش‌های ریاضی و آثار هنری؛
• روش‌های تشخیص و معالجه بیماری‌های انسان‌ها و حیوانات؛
• قواعد مورد نیاز برای انجام کارهای تجاری یا کارهای اجتماعی؛
• فرآیندهای بیولوژیک و منابع ژنتیک؛
• اختراعاتی که قبلا ثبت شده باشند.

حق ثبت اختراع یا پتنت چیست؟

به حمایت قانونی از اختراع برای دارنده‌ی آن پتنت یا حق ثبت اختراع می‌گویند. این حمایت برای مدتی محدود (حداکثر ۲۰ سال) در ازای افشای جزئیات اختراع برای عموم در اختیار شما قرار می‌گیرد. شما پس از طی دوره‌ی ۲۰ ساله باید مبلغی را برای حفظ اعتبار اختراع‌تان به اداره «کل مالکیت معنوی» پرداخت کنید وگرنه حق انحصاری اختراع را از دست خواهید داد.

شما با پتنت می‌توانید اختراع‌تان را به صورت تجاری و انبوه به تولید برسانید یا نسبت به توزیع آن اقدامات لازم را به عمل آورید و آن را بفروشید. به این نکته توجه داشته باشید که پتنت مجوز تولید محصول اختراعی نیست بلکه تنها دیگران را از تولید آن باز می دارد.

شرایط ثبت اختراع

هنگام ثبت اختراع به این نکته دقت داشته باشید که مخترع حتماً مالک اختراع نیست و گاهی اختراع با سفارش شخص یا مؤسسه‌ی دیگری به ثبت می‌رسد که مالک اصلی اختراع نیست. بنابراین هنگام ثبت اطلاعات باید به این نکته دقت داشته باشید. در قدم اول شما برای ثبت اختراع باید براساس نکات زیر اختراع خود را بسیار درست و دقیق توصیف کنید:

• زمینه کاری اختراع؛
• هدف اختراع؛
• شیوه کارکرد اختراع؛
• مزایای اختراع؛
• تازه بودن اختراع و تفاوت آن با نمونه‌های مشابه قبلی؛

در قدم بعدی باید اظهارنامه‌ای ثبت کنید تا با آن میزان پیشتیبانی حقوقی از اختراع را مشخص نمایید. اظهارنامه‌ی شما باید در ۳ نسخه و به زبان فارسی به همراه تاریخ و امضا باشد. در اظهارنامه باید موارد زیر ذکر شود:

• اطلاعات کامل متقاضی از جمله نام، آدرس، تلفن تماس و شغل؛
• عنوان و حوزه کاری اختراع؛
• رسید پرداخت هزینه‌ها؛
• تمام اطلاعات ضروری مرتبط با اختراع.

پس از ارائه اظهارنامه، کارشناسان مربوطه آن را بررسی خواهند کرد و پس از آن باید برای ادامه کار با مدارک لازم به اداره کل مالکیت صنعتی مراجعه نمایید.

مدارک لازم برای ثبت اختراع

پس از ارائه توضیحات لازم برای ثبت اختراع به مدارک زیر نیاز دارید:

• اظهارنامه اختراع در سه نسخه؛
• توصیف اختراع؛
• ادعا یا ادعاهای اختراع؛
• خلاصه‌ای از توصیف اختراع؛
• نقشه یا نقشه‌های اختراع در صورت لزوم؛
• مدارک هویتی متقاضی و مخترع؛
• آخرین روزنامه رسمی و کارت ملی صاحبان امضا و آگهی آخرین تغییرات شرکت برای اشخاص حقوقی؛
• رسید حاکی از پرداخت هزینه‌های قانونی؛
• در صورت تمایل متقاضی می‌تواند برای عدم ذکر نام مخترع درخواست کتبی بدهد؛
• مدارک مورد نیاز برای حق تقدم؛
• مدارک هویتی نماینده قانونی در صورتی‌که تقاضا به وسیله نماینده ارائه شود.

چطور اختراع خود را به ثبت برسانیم؟

برای ثبت اختراع در ایران باید ابتدا اطلاعات خود را از طریق سامانه اداره مالکیت معنوی به ثبت برسانید و درخواست خود نسبت به حق ثبت اختراع را مطرح کنید. پس از ثبت موقت یک کد رهگیری دریافت خواهید کرد که می‌توانید با آن دوباره وارد سامانه شوید و اظهارنامه و مدارک خود را تکمیل کنید.

مراحل ثبت اختراع در سامانه مالکیت معنوی

• در خصوص اختراع یک بار آگهی منتشر خواهد شد؛
• گواهینامه ثبت صادر خواهد شد؛
• اصل رونوشت گواهینامه را بعد از بایگانی و دریافت هزینه مربوطه، به متقاضی تسلیم خواهند کرد؛
• با درخواست دارنده گواهی اختراع، ممکن است تغییراتی در محتوا و نقشه‌های اختراع و محدوده مورد حمایت ایجاد شود.

در نهایت لازم به ذکر است که مدت اعتبار گواهینامه اختراع از تاریخ تسلیم اظهارنامه مدنظر قرار می‌گیرد.

هزینه ثبت اختراع

باید بدانید که ثبت اختراع دو نوع هزینه رسمی و غیررسمی خواهد داشت. اداره ثبت شرکت‌ها هزینه رسمی ثبت اختراع را هر ساله اعلام می‌کند و این هزینه‌ها ثابت هستند ولی هزینه‌های غیررسمی که ثابت هم نیستند بستگی به شرایط، نوع اختراع و بسیاری مسائل دیگر متغیر است. همچنین اگر داوران اظهارنامه‌ی شما را رد کنند باید هزینه اضافی برای تجدیدنظر را نیز در نظر بگیرید.

برای ثبت اختراع‌تان باید به‌طور کلی هزینه‌های زیر را در نظر بگیرید. دقت داشته باشید این هزینه‌ها بسته به شخص حقیقی یا حقوقی متغیر است:

• هزینه ثبت اظهارنامه؛
• هزینه ثبت سالانه؛
• هزینه استعلام برای انتقال، اجازه بهره‌برداری و غیره؛
• هزینه حق ثبت انتقال قراردادی و قهری؛
• حق ثبت مجوز بهره‌برداری یا فسخ و خاتمه آن (نصف هزینه ثبت انتقال)؛
• هزینه ثبت در بخش داوری (بستگی به نوع اختراع دارد).

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه هزینه ثبت اختراع و اطلاع از هزینه دقیق آن، با کارشناسان مؤسسه حقوقی ایلیاکو تماس بگیرید.

ثبت اختراع: راز موفقیت در دنیای امروز

با مطالعه این مطلب متوجه شدید که برای ثبت اختراع خود نیاز به چه مدارک خاصی دارید و باید چه مراحلی را طی کنید. بهتر است هنگام ثبت اختراع بسیار دقت کنید و نقشه و مدارک کامل را با جزئیات درست در اختیار کارشناسان قرار دهید. می‌توانید اختراعات زیادی را به راحتی به ثبت برسانید و از امکان فروش آن نیز بهره‌مند شوید. همچنین با ثبت اختراع از تقلب و تقلید دیگران جلوگیری خواهید کرد و امکان انتقال حق اختراع را به نام خودتان ثبت می‌کنید.

با ثبت اختراع می‌توانید از مزایای بنیاد ملی نخبگان نیز استفاده کنید و یا این‌که اختراع ثبت‌شده‌تان را به دانشگاه‌های داخلی و خارجی ارسال نمایید تا از مزایای متنوعی بهره‌مند شوید. همچنین با ثبت اختراع فرصت‌های شغلی بیشتری در اختیارتان قرار خواهد گرفت و می‌توانید سرمایه‌گذاران بیشتری را به شرکت خود جذب کنید و در مسیر رشد و توسعه قدم بردارید. می‌توانید ثبت اختراع خود را به کارشناسان مؤسسه حقوقی ایلیاکو بسپارید تا در زمینه ثبت اختراع خود به صورت قانونی با مشکل خاصی مواجه نشوید.