طرح توجیهی چیست ؟

طرح توجیهی به گزارشی می گویند که یک طرح را در ابعاد مختلف مانند بازار ، فنی و مالی مورد بررسی و مطالعه قرار می دهند ، در واقع طرح توجیهی ابعاد کلی یک پروژه را از قبیل بازار ، از نوع فنی و مالی مورد بررسی قرار می دهد . و در اصل به 3 قسمت تقسیم بندی می شود که بخش های اصلی طرح توحیهی به معنای ذیل می باشد :

تجزیه و تحلیل مالی ، در جهت بررسی و آنالیز ابعاد مختلف مالی و سودآوری طرح توجیهی انجام می شود

مطالعه بازار که در این مورد ابعاد مختلف بازار محصول توجیهی بررسی می شود .این ابعاد مانند کمبود ، بازار هدف ، عرضه ، تقاضا و....

توجیه پذیری فنی در جهت بررسی کردن ابعاد فنی طرح توجیهی مانند فناوری ، ظرفیت ، محل اجرا ، ماشین آلات و تجهیزات تولید و ساختار اجرائی طرح انجام می شود .

گزارش طرح توجیهی

همان طور که در بالا ذکر شد طرح توجیهی متشکل از 3 بخش می باشد که در ذیل به تعریفی از بخش های آن پرداخته می شود :

- مطالعات بازار

محصولات و خدمات مختلفی در بازار وجود دارد در واقع هدف اصلی طرح توجیهی میل و رغبت مصرف کننده در بازار می باشد . در اصل باید بازار های مصرف محصول با دقت کامل وارسی شود و سپس هدف مورد نظر بررسی شود ، برخی موارد در مطالعات بازار بسیار با اهمیت می باشد که عبارتند از میزان تولید ، واردات ، تقاضا ، صادارت و مصرف محصول مورد نظر در سالهای مختلف در کشور می باشد . به منظور پیش‌بینی تقاضا به ‌عنوان یک مولفه مهم در مطالعه بازار، موارد زیر اثرگذار می‌باشند:

- آمار را بررسی نموده و اطلاعات قابل دسترسی را جمع آوری نمایید

- انواع محصولات را بررسی نموده که عبارتند از کالاهای مصرفی، واسطه‌ای و سرمایه‌ای 

انواع طرح های توجیهی

طرح توجهی در جهت توجیه نمودن سرمایه گذاری اعم از بانک ، سازمان و یا شخص می باشد . باید با دقت بسیار آن طرح تنظیم شود و شخصی که این طرح را تنظیم می نماید باید به مواردی که برای سرمایه گذار بسیار با اهمیت می باشد بیشتر توجه نمایند تا سرمایه گذار بتواند راحتتر تصمیم گیری نماید .

در تنظیم یک طرح توجیهی باید سعی نمود واقعیت ها را بیان کرد و تمامی داده ها با منبع و مرجع معتبر ارایه گردد و همچنین تا حد امکان، از فرضیات نادرست دوری جست.

طرح توجیهی قابل عرضه توسط گروه بهبود صنعت در دو قالب ارایه می گردد :

1- طرح ایجاد

«طرح ایجاد» به طرحی گفته می شود که برای یک واحد تولیدی که هنوز راه اندازی نشده، نگاشته می شود. در تنظیم این نوع طرح از اصطلاحات «موجود» و «مورد نیاز» استفاده می شود.

2- طرح توسعه

«طرح توسعه» به طرحی گفته می شود که برای یک واحد تولیدی دارای پروانه بهره برداری، نگاشته می شود. این طرح برای توسعه یک واحد تولیدی، اعم از افزایش ظرفیت یا افزودن خط تولید جدید، می تواند کاربرد داشته باشد.

طرح های توسعه معمولاً در پرداخت وام در اولویت قرار دارند. دلیل آن می تواند وجود توانایی برای بازپرداخت وام باشد. در این نوع طرح ها از اصطلاحات «موجود» و «پس از توسعه» استفاده می گردد.

مراحل تنظیم طرح توجیهی

مراحل تنظیم طرح توجیهی به 22 بخش مجزا به شرح زیر خواهد بود :

1. مقدمه ( چه مواردی در مقدمه می آید )
2. خلاصه ی بررسی های اولیه ( موقعیت یابی طرح )
3. مشخصات مجری طرح
4. مشخصات طرح
5. مشخصات مجوزهای قانونی اخذ شده
6. خلاصه برآورد مالی طرح
7. برآورد سرمایه ی ثابت
8. برآورد هزینه­ ی نگهداری و تعمیرات طرح
9. برآورد هزینه ­ی استهلاک طرح
10. برآورد سرمایه ی در گردش طرح
11. برآورد هزینه های پیش بینی نشده ی تولید
12. مشخصات محصول، فرآیند و روش تولید محصول
13. برآورد هزینه ­های سرمایه گذاری کل طرح
14. نحوه ی سرمایه گذاری
15. هزینه ی تسهیلات مالی
16. پیش بینی مالی طرح پس از شروع بهره برداری
17. قیمت تمام شده ی محصول
18. برآورد سود و زیان سالیانه ی طرح
19. محاسبه ی نقطه ی سر به سر ( در 100 درصد راندمان )
20. محاسبه ی سایر نسبت های مالی
21. برنامه ی زمانبندی اجرای طرح
22. تجزیه و تحلیل طرح